Merhaba!
Telefon, tablet ya da bilgisayar kullanıyor, internette videolar izliyor, sosyal medyada zaman geçiriyor ya da oyun oynuyorsan sen de dijital dünyanın bir parçasısın. Peki hiç düşündün mü: Bu dijital dünyada çocuk olarak senin hakların neler?
Tıpkı okulda, evde ya da sokakta bazı haklara sahip olduğun gibi, dijital ortamda da hakların var. Bunlara dijital haklar deniyor. Dijital haklar, internette güvende olmanı, düşüncelerini özgürce ifade edebilmeni ve özel hayatının korunmasını sağlıyor. Bu haklar sen dijital dünyanın avantajlarından yararlanırken aynı zamanda dijital dünyada da saygı görmeni, korunmanı ve katılım hakkını korur. Örneğin;
Gizliliğin Senin Hakkın
Sosyal medyada paylaştığın fotoğraflar, videolar, mesajlar… Bunlar senin kişisel verilerin. Kimse bu bilgileri izinsiz toplayamaz ya da paylaşamaz. Bir uygulama senden “konumuna erişmek” istiyorsa, önce senin iznin gerekir. Çünkü dijital ortamda da özel alanın vardır.
Düşüncelerini Paylaşabilirsin
İnternette düşüncelerini, görüşlerini ya da hissettiklerini ifade etmek senin hakkın. Bu hak, ifade özgürlüğü olarak adlandırılır. Ancak unutma: Senin özgürlüğün, başkalarına zarar vermeye başladığında biter. Yani hem haklarını kullanmalı, hem de başkalarının haklarına saygı göstermelisin.
Doğru Bilgiye Ulaşabilmelisin
İnternette bilgiye ulaşmak çok kolay, ama her şey doğru değil. Sahte haberler, yanıltıcı videolar ya da seni yanlış yönlendiren içerikler olabilir. Senin hakkın, güvenilir ve doğru bilgiye ulaşmak. Bu yüzden okuduğun her şeye hemen inanmadan önce sorgulaman çok önemli.
Güvende Olmak En Temel Hakkın
Ne yazık ki internette siber zorbalık, tehdit ve istismar gibi tehlikeler de var. Biri seni korkutuyor, küçük düşürüyor ya da rahatsız ediyorsa bu bir ihlaldir. Böyle durumlarda yalnız olmadığını bilmelisin. Ailene, öğretmenine ya da güvendiğin bir yetişkine hemen söylemelisin. Ayrıca ALO 183 gibi destek hatlarından yardım isteyebilirsin.
Oyun, Eğitim ve Katılım
Dijital ortam sadece tehlikelerden ibaret değil. Oyun oynamak, çevrimiçi eğitimlere katılmak, fikirlerini paylaşmak da bu dünyanın güzel yanları. Bu ortamlarda görüşünün dikkate alınması, yani katılım hakkın, en az diğer hakların kadar önemli.
Unutma!
Sen dijital dünyanın pasif bir kullanıcısı değil, hak sahibi bir bireyisin.
İnternette de güvenli, saygılı ve bilinçli olmalısın.
Haklarını bilirsen, kendini koruyabilir ve başkalarına da yardımcı olabilirsin.
Dijital haklarını öğren, paylaş, savun!